درک روش‌های مناسب برای انتخاب آزمایشگاه آب و پساب و جمع‌آوری نمونه هنگام انجام آزمایش‌های تحلیلی مهم است. زیرا طراحی و نگهداری سیستم‌های تصفیه فاضلاب در محل بر داده‌های صحیح و دقیق متکی است.

اجزای اصلی مورد آزمایش در صنعت آب و پساب عبارتند از: نیاز اکسیژن بیوشیمیایی (BOD) ، اکسیژن بیوشیمیایی کربن دار (cBOD) ، کل مواد معلق (TSS) ، اکسیژن شیمیایی (COD) و مجموعه‌های مختلف تجزیه و تحلیل مواد مغذی، از جمله نیتروژن و فسفر. این ها پارامترهای متداولی هستند که کیفیت آزمایشگاه شیمی آب و پساب را تعریف می کنند.

قبل از شروع فرآیند جمع‌آوری نمونه، پارامترهای تأثیرگذار و پساب مهم برای سایت باید درک شوند. پارامترهای متداول بالا نیز مکان خوبی برای شروع است.

در این مقاله به مولفه‌های مهم یک آزمایشگاه آب و پساب اشاره می‌شود:

• معیارهای انتخاب آزمایشگاه آب و پساب معتبر
• روش‌های آزمون در یک آزمایشگاه دارای مجوز چیست؟
• کیت‌های جمع‌آوری نمونه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟

معیارهای انتخاب آزمایشگاه آب و پساب

چندین آزمایشگاه آب و پساب در ایران وجود دارد که تجزیه و تحلیل کیفیت آب را انجام می‌دهند. با این حال، انتخاب آزمایشگاهی که دارای مجوزهای لازم است، بسیار مهم است؛ زیرا این امکانات روش‌ها و فرمت‌های گزارش دهی را مطابق با الزامات گزارش مجوز ارائه می‌دهد.

در برنامه‌های اعتباربخشی آزمایشگاه محیط زیست، آزمایشگاه‌های معتبر تحت ارزیابی دقیق و دوره ای برای رعایت روش، تضمین کیفیت، یکپارچگی نمونه و سایر معیارها قرار می‌گیرند. همچنین باید بازرسی‌های حسابرسی سالانه را برای حفظ اعتبار خود انجام دهند. همین امر در مورد آزمایشگاه‌های دارای مجوز تحت استاندارد بین المللی (ISO) نیز صدق می‌کند.

روش‌های آزمون آزمایشگاه دارای مجوز

کیفیت آزمایش‌های آب و پساب از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت است؛ بنابراین باید در انتخاب صحیح آزمایشگاه دقت لازم داشت.

درک تفاوت بین آزمایشات آزمایشگاهی معتبر و آزمایشات میدانی در محل که معمولا برای گزارش مجوز شناخته نمی‌شوند، بسیار مهم است. اپراتورها باید یک آزمایشگاه کوچک در محل داشته باشند که در آن پارامترهایی مانند pH ، اکسیژن محلول و قابلیت ته نشینی اندازه‌گیری شود. برخی حتی کیت‌هایی برای آزمایش مواد مغذی و COD در محل دارند.

با این حال، تفاوت بین کیت‌های تست در محل و تجهیزات آزمایشگاهی وجود دارد. داده‌های محل را نمی‌توان برای اهداف گزارش استفاده کرد؛ زیرا آزمایشگاه در محل هیچ گونه اعتبارسنجی ندارد. به عبارت دیگر، هیچ فردی داده‌ها را برای دقت و تکمیل بررسی نمی‌کند یا تجهیزات را به صورت دوره‌ای برای نگهداری و کالیبراسیون مناسب بازرسی نمی‌کند. همچنین، روش‌های در محل هیچ گونه تأیید کیفیتی در مورد اعتبار داده‌ها ندارند. ابزارهای مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها که بسیار کارآمدتر هستند، اجازه می‌دهند تا نتایج آزمایش دقیق‌تر و قابل اطمینان‌تر باشد.

گفته می‌شود، کیت‌های آزمایش آزمایشگاه آب و پساب در محل هنوز بسیار مهم هستند و بسیار توصیه می‌شوند. این کیت‌ها آگاهی عملیاتی را در مورد سلامت عمومی روزمره و عملکرد سیستم افزایش می‌دهند.

"درک تفاوت بین آزمایشات آزمایشگاه آب و پساب معتبر و آزمایشات میدانی در محل که معمولا برای گزارش مجاز شناخته نمی‌شوند، مهم است."

کیت‌های نمونه آزمایشگاه آب و پساب

دیگر نکته‌ای که باید در زمان آزمایشات در نظر گرفت، کیفیت کیت‌های نمونه است. هنگامی که یک آزمایشگاه معتبر شناسایی شده و لیستی از روش‌های آزمایش جمع آوری می‌شود، گام بعدی درخواست کیت نمونه بطری یا کیت جمع آوری نمونه از آزمایشگاه است. حتی اگر خودتان بطری‌های آزمایش یا جمع آوری را در دسترس دارید، توصیه می‌شود ظرف دو هفته از تاریخ آزمایش پیش بینی شده را از آزمایشگاه درخواست کنید.

به طور معمول، این کیت‌ها به عنوان بخشی از هزینه تجزیه و تحلیل گنجانده شده اند؛ بنابراین هیچ هزینه اضافی وجود ندارد. آزمایشگاه باید بداند چه ماتریسی را جمع آوری می‌کنید و چه روش‌های آزمایشی را باید تجزیه و تحلیل کنید. سپس آن‌ها یک کیت بطری را برای پروژه سفارشی می‌کنند یا آن را در محل مورد نظر شما تحویل می‌دهند. با توجه به آزمایشگاه، کیت‌های نمونه متفاوت خواهد بود؛ اما به طور معمول شامل: صندوق (های) یخ ، ظروف مختلف (انواع، اندازه‌ها و مقدار به مجموعه تجزیه و تحلیل درخواستی بستگی دارد)، برچسب نمونه بطری و کاغذهای زنجیره‌ای نگهداری.

مهم است که کیت را تا آنجا که ممکن است نزدیک به تاریخ جمع آوری پیش بینی شده تهیه کنید؛ زیرا ممکن است مواد نگهدارنده شیمیایی در ظروف وجود داشته باشد. یا اینکه این مواد نگهدارنده تاریخ انقضا داشته باشند. در صورت استفاده از مواد شیمیایی منقضی شده در جمع‌آوری نمونه، ممکن است کیفیت نتایج مورد نیاز به دست نیاید.

سخن آخر

درک الزامات آزمایش و اطمینان از اینکه آزمایشگاه آب و پساب انتخابی دارای صلاحیت مناسب و توانایی تجزیه و تحلیل روش‌های مورد تایید است، بسیار حیاتی است. تهیه کیت نمونه از آزمایشگاه به جای استفاده از بطری‌های خود اطمینان می‌دهد که از بطری‌ها، حجم و مواد نگهدارنده مناسب استفاده می‌شود. پوشیدن PPE  هنگام دست زدن به ظروف نمونه و جمع آوری نمونه‌ها از تماس شخصی و آلودگی نمونه جلوگیری می‌کند. مدارک دقیق و تحویل سریع به آزمایشگاه، پایبندی به زمان نگهداری روش تجزیه و تحلیل را تضمین می‌کند. اگر این شیوه‌ها رعایت شود، داده های با کیفیت خوب به دست می‌آید.